ماراتن چهار هفته‌ای برای کرسی ریاست‌جمهوری

تایید این 6 نفر روز پنج‌شنبه در جلسه شورای نگهبان که در قم برگزار شد صورت گرفت و حالا آنها تا 8 صبح 28 اردیبهشت ماه به مدت تقریبا 4هفته مهلت دارند تا از خود و کارنامه کاری‌شان برای نشستن بر کرسی ریاست‌جمهوری دفاع کنند. از همین‌رو از روز گذشته برخی از این کاندیداها فعالیت انتخاباتی خود را آغاز کردند. بر این اساس ابراهیم رئیسی روز گذشته با حضور در همایش سراسری ستادهای استانی و کشوری که در محل شهادت شهدای هفتم تیر (مجموعه فرهنگی سرچشمه) برگزار شد و محمدباقر قالیباف شهردار تهران با سفر به کرمانشاه فعالیت انتخاباتی خود را آغاز کردند. در کنار این 6 نفر، شورای نگهبان صلاحیت چهره‌هایی چون محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت‌های نهم و دهم و حمیدرضا بقایی یار نزدیک او را رد کرد.

رویدادی که بسیاری از آن به‌عنوان پایان احمدی‌نژاد یاد می‌کنند. البته این دو تنها چهره‌های خبرساز رد صلاحیت‌ها نبودند. در میان رد صلاحیت‌شدگان اسامی چهره‌هایی از اعضای جبهه مردمی نیروهای انقلاب (جمنا) همچون حمیدرضا حاجی‌بابایی و علیرضا زاکانی نیز به چشم می‌خورد. نکته مهم دیگر حضور مصطفی میرسلیم کاندیدای حزب موتلفه اسلامی در میان 6 نامزد تایید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان است که می‌تواند برگ برنده موتلفه در رویارویی با جمنا به‌شمار رود. از سوی دیگر نام محمد ‌هاشمی برادر آیت‌الله ‌هاشمی‌رفسنجانی و رئیس اسبق سازمان صداوسیما و مصطفی کواکبیان نماینده مجلس شورای اسلامی، به‌عنوان چهره‌های اصلاح‌طلب درمیان رد صلاحیت‌شدگان به چشم می‌خورد. همچنین 13 اصولگرا نیز رد صلاحیت شده‌اند.

به هرحال روز گذشته، برخی از این افراد با صدور بیانیه‌هایی اعلام کردند که به تصمیم شورای نگهبان احترام می‌گذارند. به گزارش «ایسنا» علیرضا زاکانی که در لیست 5 نفره نامزدهای جمنا قرار داشت، پس از رد صلاحیت در انتخابات ریاست‌جمهوری در بیانیه‌ای اعلام کرد: به تصمیم شورای نگهبان کاملا احترام می‌گذارم و از سایر نامزدها نیز می‌خواهم شورای نگهبان را طبق قانون اساسی فصل‌الخطاب بدانند. او همچنین در این بیانیه تاکید کرد که از کمک به موفقیت رئیسی و قالیباف دریغ نخواهد کرد. حمیدرضا حاجی‌بابایی دیگر عضو جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی نیز پس از اعلام نامزدهای احراز صلاحیت شده با صدور پیامی تاکید کرد: تبعیت از قانون را وظیفه خود می‌دانم و همه توان خود را در جهت موفقیت نیروهای انقلابی و کارآمد برگزاری انتخاباتی پرشور و به کار خواهم گرفت. به گزارش خبرآنلاین، محمد‌ هاشمی نیز روز گذشته ضمن تاکید بر این نکته که «من به رای شورای نگهبان تمکین می‌کنم» تصریح کرد: «قبلا هم گفته بودم، من برای حمایت از آقای روحانی آمده بودم که اگر ایشان تایید صلاحیت نشدند و من را تایید صلاحیت کردند در صحنه باشم، خب این اتفاق نیفتاد و آقای روحانی را تایید کردند و من برای ایشان آرزوی موفقیت می‌کنم.» محمدعلی پورمختار، عضو کمیسیون قضایی وحقوقی مجلس شورای اسلامی نیز تبعیت خود از شورای نگهبان را اعلام کرد. به گزارش «ایلنا» مسعود زریبافان معاون رئیس‌جمهوری دولت دهم نیز با صدور پیامی ضمن تشکر از شورای نگهبان حمایت خود را از سیدابراهیم رئیسی اعلام کرد و گفت: «کلیه ستادهای من در جهت حمایت از رئیسی فعالیت خواهند کرد. در این میان به گزارش «ایسنا» رئیس ستاد انتخاباتی مهدی کلهر در نامه‌ای اعلام کرد که او از نامزدی کناره‌گیری نکرده و خواستار تجدیدنظر در احراز صلاحیت این نامزد داوطلبی انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم شد.

چند ضلعی انتخابات

به این ترتیب رقابت‌های انتخاباتی وارد فاز تازه‌ای شده است. شاید به شکلی از سه ضلعی گذشته تا حدی فاصله گرفته است. با این تفسیر از امروز حسن روحانی و اسحاق جهانگیری به‌عنوان کاندیدای در سایه در یک طرف قرار می‌گیرند. از سیدمصطفی‌ هاشمی‌طبا نیز می‌توان به‌عنوان یک چهره میانه‌روی اصلاح‌طلب نزدیک به روحانی و جهانگیری یاد کرد. هر چند که حضور سیاسی جدی در این سال‌ها نداشته است. او پیش از این ریاست سازمان تربیت‌بدنی در دولت‌ هاشمی‌رفسنجانی و دولت اصلاحات و تصدی وزارت صنایع را برعهده داشته است. از این‌رو می‌توان گفت که حسن روحانی و اسحاق جهانگیری به صورت مشترک ضلع اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان را نمایندگی می‌کنند. ماندن‌ هاشمی‌طبا نیز تا آخر رقابت‌های انتخاباتی بستگی به سیر تحولات سیاسی خواهد داشت. البته از‌ هاشمی‌طبا به‌عنوان نماینده کارگزاران نیز یاد می‌شود. این درحالی است که کارگزاران در انتخابات ریاست‌جمهوری از حسن روحانی حمایت کرده است.

در ضلع دیگر رقابت‌های انتخاباتی می‌توان از مصطفی میرسلیم، به‌عنوان نماینده راست سنتی در انتخابات ریاست‌جمهوری یاد کرد. معروف‌ترین چهره این حزب، مرحوم حبیب‌الله عسگراولادی بود که در آبان 1392 درگذشت و حالا حتی اگر مصطفی میرسلیم در انتخابات پیش‌رو رای نیاورد هم این حزب به خواسته خود که همان احیای سیاسی‌اش بوده دست یافته است. در ضلع دیگر این رقابت‌ها اصولگرایان عملگرا با نماد محمدباقر قالیباف قرار دارند که برای سومین بار وارد صحنه رقابت‌های انتخاباتی برای رسیدن به قلب پاستور شده‌اند. بسیاری از او به‌عنوان نماینده راست میانه نیز یاد می‌کنند. در همین حال یکی ازنکات مهم در این انتخابات این است که تاکنون هر کدام از نامزدهای ریاست‌جمهوری کشورمان، در همان دور نخست انتخاب شده‌اند و معمولا در کشورهای پیشرفته دنیا سابقه نداشته است وقتی کسی یک بار خود را در معرض رای مردم قرار می‌دهد و نمی‌تواند اعتماد مردم را کسب کند، دیگر خود را در معرض رای عمومی قرار ‌دهد. این در حالی است که قالیباف این بار برای بار سوم خود را نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری کرده است. می‌توان از سیدابراهیم رئیسی نیز به‌عنوان نماینده جناح انقلابی جریان راست یاد کرد. به این ترتیب، طیف‌های مختلف جناح راست، در این انتخابات نماینده دارند. با تمام اینها به نظر می‌رسد همچنان رقابت اصلی میان حسن روحانی، ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف خواهد بود. نکته مهم دیگر این انتخابات شکست جبهه مردمی نیروهای انقلاب است چرا‌که از میان لیست 5 نفره موردنظر آنها دو نفر از آنها رد صلاحیت شده‌اند و دو نفر باقی‌مانده از جمله ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف نیز تاکنون به‌طور رسمی از سازوکار جمنا پیروی نکرده‌اند. از همین‌رو می‌توان گفت که اعضای جمنا شکست را پذیرفته‌اند، همچنان که به گزارش «ایرنا» روز گذشته حسین کنعانی‌مقدم عضو کمیته مرکزی جمنا در یک میزگرد اعلام کرد: «پیش‌بینی من این است که انتخابات به دور دوم کشیده ‌شده و در نهایت روحانی برنده می‌شود. اصولگرایان نیز باید دولت سایه را تشکیل دهند و برای سال 1400 فکر کنند.»