بازار سنگ‌آهن گوش‌به‌زنگ چین

رشد بهای سنگ‌آهن در روزهای اخیر همگام با افزایش قیمت فولاد چهره غالب این دو بازار با محوریت بازار چین را تعیین می‌کند؛ هرچند که قیمت مصنوعات فولادی در دو روز پایانی هفته گذشته در بازارهای نقدی و آتی این کشور وارد یک فاز کاهشی شده است. افزایش حجم تولید سنگ‌آهن در کنار موجودی بالای انبارهای محصولات فولادی نیز به این روند قیمتی کمک کرده و ممکن است قیمت‌ها را دستخوش تغییراتی جدی کند. این در حالی است که حجم تولید محصولات فولادی در روزهای اخیر در کشور چین افزایش داشته و به‌نظر می‌رسد این حجم بالا باز‌هم در آمارهای تولید فولاد و حتی سنگ‌آهن تجربه می‌شود. این موارد چهره خطرناک و شکننده‌ای را از بازار سنگ‌آهن ترسیم خواهد کرد که می‌تواند رخدادهای مهمی را باعث شود. با توجه به خوش‌بینی به ادامه حجم تولید بالا در صنعت فولاد چین، احتمالا تقاضای سنگ‌آهن تغییر چندانی نخواهد داشت که می‌تواند در کوتاه‌مدت از قیمت‌های موجود حمایت کند ولی رخدادهای بازار آتی و البته نگرانی از تغییر فاز قیمتی در بازار فولاد خود می‌تواند به تغییر فاز قیمت‌ها در بازار سنگ‌آهن منجر شود. به‌نظر می‌رسد بازار سنگ‌آهن در جهان با چند تکانه قیمتی رو‌به‌رو خواهد بود ولی در نهایت باید منتظر یک فاز تعدیل قیمتی باشیم.

بهای سنگ‌آهن در ماه‌های اخیر فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرد و از قیمت‌هایی نزدیک به 90 دلار در هفته‌های ابتدایی سال‌جاری میلادی تا رقمی نزدیک به 56 دلار در هر تن متغیر بوده است. این وضعیت اگرچه پس از دوره‌ای طولانی از کاهش ممتد قیمت‌ها تجربه شد ولی باز‌هم از ضعف بنیادین این بازار حکایت دارد که دلیل اصلی آن را باید در برتری عرضه بر تقاضا و ورود سنگ‌آهن وارداتی از کشورهای برزیل و استرالیا و سایر کشورها دانست. این شرایط در کنار ضعف نسبی قیمتی در بازار جهانی فولاد شرایط شکننده‌ای را برای بازار سنگ‌آهن پدید آورد؛ هرچند که مدتی است این وضعیت به سمت بهبودی شکننده حرکت کرده است. آخرین آمارها از رشد بهای سنگ‌آهن در بازار چین خبر می‌دهد که برآیند آن برای عیارهای مختلف، از نرخ‌هایی بین 65 تا نزدیک به 70 دلار برای نقاط مختلف این کشور حکایت می‌کند. این وضعیت به صراحت از رشد قیمتی در یک ماه اخیر خبر داده که با خوش‌بینی و بدبینی‌هایی همراه است که می‌تواند چهره‌ای متفاوت را از این بازار ترسیم کند.

آخرین وضعیت تولید سنگ‌آهن در بازار چین

بر اساس گزارش دفتر ملی آمار چین، تولید داخلی سنگ‌آهن چین رو به افزایش بوده و خود به‌عنوان محرکی جدی برای کاهش قیمت سنگ‌آهن مطرح شده اما به بحث و بررسی بیشتری نیاز دارد. چین در ماه ژوئن ( ماه گذشته میلادی) مقدار 7/ 124 میلیون تن سنگ‌آهن کلوخه تولید کرد که 16 درصد افزایش را نسبت به تولید 5/ 107 میلیون تنی ماه مه نشان می دهد. این آمار نشان می‌دهد چین در حدود 6 ماهه اول سال 2017 درمجموع مقدار 4/ 633 میلیون تن سنگ‌آهن کلوخه تولید کرد که 7 درصد بیش از 6ماهه اول سال 2016 است.مقدار کل تولید سنگ‌آهن داخلی چین در سال 2016 بالغ بر یک میلیارد و 295 میلیون تن اعلام شده است که پیش‌بینی می‌شود در پایان سال‌جاری میلادی از یک میلیارد و چهارصد میلیون تن عبور کند و از این لحاظ با تولید سنگ‌آهن داخلی این کشور در سال 2014 برابری کند. همان‌گونه که ذکر شد؛ حجم تولید سنگ‌آهن چین در ماه ژوئن به 7/ 124 میلیون تن افزایش یافته که بالاترین حد از اکتبر سال 2015 تاکنون به‌شمار می‌آید. رشد بهای سنگ‌آهن در روزهای گذشته خود دلیلی برای عدم رشد محسوس عرضه به‌شمار می‌آید، اگرچه افزایش قیمت فولاد در بازارهای داخلی چین و بازارهای جهانی در کنار رشد تقاضای سنگ‌آهن و تقویت حجم تولید فولاد خام این کشور هم در این افزایش نرخ موثر بوده است. این وضعیت در کل نشان می‌دهد که شاید رشد تولید سنگ‌آهن به نسبت ماه‌های قبل کمتر بوده یا حتی افزایش نداشته است اما تا زمانی که آمارهای رسمی این کشور مخابره نشود، نمی‌توان با اعتماد بالایی در این‌خصوص اظهارنظر کرد.

از طرفی فرارسیدن روزهای اوج بارش در شمال و شرق چین در کنار جاری شدن سیل و رانش زمین مواردی است که خود پتانسیل و امکان پذیری تولید را محدود می‌سازد که در نهایت به حمایت از بازار منجر خواهد شد. از سوی دیگر رشد قیمت سنگ‌آهن نیز از یکسو جذابیت واردات را افزایش داده و از طرف دیگر بر رونق استخراج داخلی می‌افزاید. تجربه نشان داده است که در صورت وجود تقاضا با قیمت‌هایی جذاب باز‌هم استخراج، فرآوری و واردات سنگ‌آهن ادامه خواهد یافت یعنی مشکلات فنی و آب و هوایی چندان هم بر حجم تولید تاثیرگذار نبوده و در نهایت باید به رشد احتمالی حجم تولید سنگ‌آهن داخلی در چین با نظر مثبت نگریست که نکته‌ای نه‌چندان جذاب برای بازار سنگ‌آهن و حتی بازار فولاد به‌شمار می‌رود. این در حالی است که بازار فولاد مدتی است که تغییر فاز داده و بازار آتی فولاد و بازار ورق چین هر دو با کاهش قیمت‌ها رو‌به‌رو هستند، آن‌هم پس از مدت‌ها رشد قیمتی. رویترز در گزارشی عنوان کرد: بالابودن موجودی انبارهای واحدهای تولید فولاد از مصنوعات ساختمانی در کنار برخی نگرانی‌ها از کاهش تقاضا موجب شده تا بهای فولاد در بازارهای آتی چین با محوریت بازار میلگرد برای دومین روز پیاپی وارد یک فاز کاهشی شود. فعالان باسابقه نیز به سمت فروش متمایل شده‌اند. بالابودن موجودی انبارها و نگرانی از کاهش تقاضا مواردی است که خوش‌بینی‌های پیشین را به پایان کار خود نزدیک کرده است.

آمارها نشان می‌دهد موجودی میلگرد در شهرهای بزرگ این کشور با 123 هزار و 600 تن افزایش هفتگی به 4 میلیون تن رسیده که به نسبت مدت مشابه در ماه قبل 100 هزار تن افزایش داشته است. با توجه به رشد حجم تولید فولاد در این کشور در کنار عدم امکان تغییر سریع در حجم تولید فولاد، این امکان وجود دارد که موجودی انبارها باز هم افزایش یابد. هم‌اکنون سودآوری تولید میلگرد به‌صورت کلی در چین به 1128 یوآن معادل 72/ 166 دلار در هر تن رسیده که در مقایسه با سال قبل و رقمی نزدیک به 300 یوآن، عدد قابل تاملی محسوب می‌شود. ساده‌ترین پیش‌بینی از آینده این وضعیت را می‌توان ادامه تولید با حجم بالا به‌شمار آورد که ساده‌ترین خروجی آن افزایش موجودی انبارها و ادامه کاهش بهای مصنوعات فولادی است که البته احتمال کاهش قیمت‌ها در بازار آتی فولاد را تقویت می‌کند. آمارها نشان می‌دهد که بیشترین معامله آتی میلگرد در بورس آتی شانگهای با 2/ 3 درصد کاهش نرخ و بهای 3467 یوآن رو‌به‌رو شده اما در نهایت این بازار با قیمت 3525 یوآن (6/ 1 درصد کاهش نرخ) به کار خود پایان داده است. حجم معاملات در بازار آتی میلگرد نیز کاهش یافته است. تجمیع این موارد نشان می‌دهد که بازار فولاد با محوریت معاملات آتی به سمت افت قیمت‌ها در حرکت است.

معاملات آتی سنگ‌آهن

در بازار دالیان به‌عنوان یکی از پرحجم‌ترین بازارهای معاملاتی، بهای آتی سنگ‌آهن در پایان هفته گذشته با 9/ 0 درصد کاهش به 521 یوآن در هر تن رسیده است. این در حالی است که حجم معاملات برای تحویل در ماه سپتامبر به 4/ 1 میلیون لات (واحد معاملاتی سنگ‌آهن و بسیاری از فلزات) در روز جمعه به ثبت رسید که به نسبت روز سه‌شنبه و معامله 8/ 1 میلیون لات رقم پایینی محسوب شده و البته حجم معاملاتی در روز جمعه نیز کمترین حد از 31 مارس تاکنون به‌شمار می‌آید. این وضعیت به صراحت نشان‌دهنده کاهش جذابیت معاملاتی در این بازار است و البته کاهش جذابیت خرید را نشان می‌دهد.

نوسان قیمت قراضه و چدن خام

در کنار نوسان بهای سنگ‌آهن، رشد نسبی قیمت قراضه و حتی چدن خام را می‌توان یکی دیگر از سیگنال‌های تاثیرگذار بر بازار به شمار آورد که حداقل تاثیر آن، تاثیرگذاری بر قیمت تمام شده مصنوعات فولادی است که سیگنالی برای هدایت بازار سنگ‌آهن محسوب می‌شود. این در حالی است که توجه به بازار قراضه خود شاهدی از احتمالات در بازار سنگ‌آهن بوده و می‌تواند به مثابه چراغ راهنمای کوچکی برای این بازار عمل کند. بهبود قیمت‌ها در بازارهای جهانی تقاضا برای قراضه را افزایش داده و کشوری همچون ترکیه برای تامین این ماده اولیه مورد نیاز خود حاضر شده تا قیمت‌های بالاتری را بپذیرد تا از رقابت برای تولید و فروش با قیمت‌های بالاتر در بازار فولاد عقب نماند؛ اگرچه این وضعیت بیشتر برای هفته گذشته شایان ذکر است. نکته جالب توجه در بازار ترکیه را باید ثبات نسبی تقاضا دانست اما باز هم روند بازار به گونه‌ای خودنمایی می‌کند که می‌توان پذیرش قیمت‌های پیشنهادی بالاتر را مشاهده کرد. این وضعیت بر بازار قراضه صادراتی تایوان و آمریکا تاثیرگذار بوده و به تحریک روند افزایش قیمت‌ها منجر شده است. در بازار ترکیه به دلیل رشد بهای بیلت و از این قبیل محصولات میانی و حتی ورق وارداتی، واحدهای تولیدی ترجیح می‌دهند تا حجم تولید خود را بالا نگه دارند که در نهایت موجب شده بهای قراضه برای محموله‌های بزرگ چند هزار تنی بین 311 تا 314 دلار در هر تن قیمت‌گذاری شود هرچند که قیمت‌های کمتر، هنوز هم به چشم می‌خورد.

درخصوص چدن خام با مبدأ کشورهای مشترک‌المنافع موسوم به CIS شاهد ثبات نسبی قیمت‌های پیشنهادی هستیم اما واحدهای تولیدی این کالا تمایل چندانی به فروش از خود نشان نمی‌دهند و معاملات محدودی ثبت می‌شود. فعالان این بازار معتقد هستند که به دلیل رشد بهای قراضه در کشورهای منطقه‌ای و البته در اقصی نقاط جهان باید بهای این کالا نیز افزایش یابد ولی تاکنون چنین انتظاری محقق نشده است. با توجه به تفاوت در ویژگی‌های فنی چدن خام با آهن قراضه و البته محدودیت در تقاضا برای واحدهای مصرف‌کننده مشخص، هنوز واحدهای تولیدی چدن خام موفق به افزایش نرخ‌ها نشده‌اند ولی مشخص نیست که تلاش آنها برای رشد قیمتی چگونه به ثمر خواهد نشست. این در حالی است که شواهد معاملاتی از افزایش تقاضای واحدهای فولادی بزرگ ترکیه خبر می‌دهد که البته در کنار رشد قیمت قراضه منطقی به نظر می‌رسد که همین سیگنال در صورت تاثیرگذاری جدی می‌تواند به رشد قیمت این کالا نیز منجر شود. به جز ترکیه، در بازار اروپا نیز شاهد رشد بهای قراضه هستیم اما این افزایش قیمت‌ها بیشتر به قراضه‌های آلیاژی باز می‌گردد که البته تقاضای بیشتری از این کالا را می‌توان در کشورهایی همچون انگلیس و آلمان جست‌وجو کرد. با توجه به محدودیت‌های جمع‌آوری قراضه‌های آلیاژی و جذابیت بالا برای مصرف آن در واحدهای تولید فولادهای آلیاژی به نظر می‌رسد قیمت‌های بالای فعلی باز هم حفظ شده و البته هیچ تضمینی برای عدم رشد بیشتر قیمت‌ها وجود ندارد.

با توجه به تمامی این موارد می‌توان به احتمال ادامه رشد قراضه در بازارهای جهانی خوش‌بین بود که سیگنالی برای حمایت از قیمت تمام شده فولاد محسوب می‌شود. این در حالی است که اگر رشد قیمت قراضه ادامه یافته ولی در بازار سنگ‌آهن تغییر چندانی به ثبت نرسد، واحدهای تولیدی از سنگ‌آهن مخصوصا کوره‌های بلند با قیمت تمام شده کمتری به فعالیت خواهند پرداخت که ذات همین رقابت خود به سود بازار سنگ‌آهن تمام می‌شود. با توجه به تمامی این موارد باید گفت که سیگنال‌های حمایتی محدودی از سوی بازار قراضه به سمت بازار سنگ‌آهن در حرکت هستند ولی این موارد به تنهایی نمی‌توانند بهای سنگ‌آهن را به سمت رشد، هدایت کنند.