گزارش ١٠٠ روز ١٠٠ اقدام وزارت اقتصاد

به گزارش ایسنا، وزارت اقتصاد در هشتاد و ششمین روز از اجرای. برنامه ١٠٠ روز ١٠٠ اقدام خود که در آن به معرفی ١٠٠ دستاورد وزارت اقتصاد در دولت یازدهم می پردازد با معرفی «راه اندازی سامانه قوانین و مقررات بازار سرمایه»، به عنوان یکی از دستاوردهای این وزارت خانه در گزارشی آورده است: راه اندازی پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران در مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس با تشکیل کارگروه تنقیح مقررات آغاز شد. نتیجه کار در قالب سامانه طراحی و پس از نزدیک به سه سال در دهه مبارک فجر سال 1395 برای بهره‌ برداری آماده شد. در مجموع بیش از یک سوم مقررات بازار سرمایه تنقیح شده و آماده نمایش در سامانه برای استفاده عموم فعالان بازار سرمایه است.

تاریخچه قوانین و مقررات در بازار سرمایه ایران
سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان متولی بازار سرمایه، نهادی عمومی و غیر دولتی است که به منظور ایفای وظایف و تأمین نیازهای خاصی شکل گرفته است. این وظیفه "نظارت بر بازار سرمایه و حفظ حقوق سرمایه‌گذاران" است. سازمان بورس و اوراق بهادار این وظیفه و کارویژه خود را از طریق مقررات گذاری انجام می‌دهد. هیأت مدیره سازمان با مقررات گذاری برای فعالان بازار سرمایه، نوعی نظارت مکانیزه و سیستماتیک را بر فعالان بازار سرمایه اعمال می‌کند تا از شفافیت بازار سرمایه در جهت جلوگیری از تضییع احتمالی حقوق سرمایه‌گذاران، اطمینان حاصل کند. مقررات وضع شده از سوی هیأت مدیره جهت اجرا به مجریان آن مقررات، به منظور نظارت ابلاغ می شود.

"قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور" به منظور تدوین جامع و کامل قوانین کشور و رفع تعارض بین سهامداران، در تاریخ 25/5/1389 (اصلاحی 18/12/1389) به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. به موجب ماده 2 این قانون، کلیه دستگاه های حکومتی مقررات گذار مکلف شدند تمامی مصوبات خود را به منظور اعمال تنقیح به مجلس شورای اسلامی ارائه کنند. کارشناسان حقوقی مرکز ابتدا با نگاه به الگوی سامانه قوانین و مقررات ریاست جمهوری و در مراحل بعدی با بهره گیری از تجربیات مشابه در سایر کشورها از طریق مطالعات تطبیقی، زیرساخت سامانه و الگوی عملیاتی تنقیح مقررات را پی ریزی کرده و سپس به تنقیح حجم عظیمی از مقررات بازار سرمایه پرداختند. کارشناسان حوزه سازمان بورس و اوراق بهادار همواره در تلاش اند تا ضمن تنقیح مقررات بازار سرمایه، اشکالات و حفره های مقررات گذاری و مقررات نویسی را نیز برطرف کرده و هرچه بیشتر آن را به شکل استاندارد و نزدیک به کلیت نظام حقوقی کشور کنند.

کاهش تخلفات بازار سرمایه از طریق تنقیح قوانین و مقررات
تنقیح قوانین و مقررات به آن معناست که مشابه ومغایر هر قانون اخیراً تصویب شده، شناسایی شده و رابطه‌ آن با قانون مذکور مشخص شود. فرآیند تنقیح در مورد قوانین و مقرراتی اعمال می‌شود که در موضوعی مشابه اظهار نظر کرده باشند و به جهت چند اظهار نظر و یا چند نوع اظهار نظر پیرامون موضوعی واحد، تابعان قوانین و مقررات مزبور دچار نوعی سردرگمی و حیرانی در تشخیص صحیح حکم معتبر شده باشند. فرآیند تنقیح از طریق به کارگیری تکنیک هایی که به "اصول حقوقی" معروف اند و ریشه در قواعد منطق صوری دارند، سعی می‌کند تا بدون ورود به قانون گذاری جدید، از مصالح موجود که همان قوانین و مقررات در دست تنقیح است؛ حکمی واحد و مشخص برای موضوع مورد منازعه استخراج کند.

باتوجه به اینکه جهل به قانون رافع مسئولیت نیست، لزوم توجه به روشن ساختن هر چه بیشتر قوانین لازم الاجرا در هر حوزه بیشتر آشکار می شود. این هدف که به نوبه خود پیامدهای مثبتی به خصوص در زمینه کاهش تخلف از قوانین به دنبال دارد از طریق تنقیح قوانین به دست می‌آید. با تنقیح قوانین به وسیله دسته بندی و مشخص ساختن قانون معتبر به تابعان قانون این امکان داده می‌شود تا حکم صحیح شامل بر خود را در ارتباط با موضوعات مبتلا به خود بهتر شناخته و در نتیجه از عواقب تخلف از آن نیز آگاه شوند.

راه اندازی پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه
سازمان بورس و اوراق بهادار درسال 1392  با توجه به حجم بالای مقررات مصوب، تصمیم گرفت پروژۀ تنقیح مقررات بازار سرمایه را در دستور کار خود قرار دهد. این پروژه، از اواخر همان سال، به دنبال تصویب طرح پیشنهادی و پس از تشکیل کارگروه تنقیح مقررات متشکل از نمایندگان مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی و گروه مشاوران حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار و تحت نظارت اعضای ثابت کمیته تدوین مقررات آغاز و وارد مرحله شناخت نیازمندی ها شد. تا پایان سال 92، کارگروه تنقیح با برگزاری جلسات منسجم و منظم، سعی کرد تا مفاهیم اولیه، اساسی و در عین حال پیچیده پروژه تنقیح را مورد شناسایی قرار دهد، همچنین بررسی های لازم به منظور ارائه پیشنهاد برای طراحی سامانه جامع قوانین و مقررات بازار سرمایه را به انجام رسانده و نتایج آن را در اختیار مدیریت فناوری اطلاعات قرار دهد.

ضرورت تنقیح و یکپارچه سازی مقررات متعدد بازار سرمایه که توسط نهادهای مقرره گذار به خصوص هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار جهت انجام وظایف نظارتی شان در حفظ شفافیت و کارآمدی بازار سرمایه و صیانت از حقوق سرمایه گذاران در بازار سرمایه موجب شد تا این پایگاه جامع به مثابه مرجع رسمی اعلام آخرین مقررات مربوط به بازار سرمایه ایجاد شود. این اقدام که برای نخستین بار در بورس اوراق بهادار رخ می‌دهد، گامی است در جهت نظام مندی مقررات بازار سرمایه و تحقق ملاک های مربوط به اصل حاکمیت قانون از جمله اعلام رسمی، صریح و سهل الوصول تکالیف تابعان قوانین و مقررات پیش از پاسخگو دانستن آن ها، که این امر از موازین حقوق شهروندی و حاکمیت اسلامی است.

با افتتاح این سامانه، کلیه قوانین و مقررات بازار سرمایه با قابلیت جستجوی ساده و پیشرفته در اختیار عموم فعالان بازار سرمایه قرار گرفته است. جستجوی ساده همواره در بالای صفحه سامانه در دسترس بوده و دارای آیتم های گروه موضوعی، تاریخ تصویب و عنوان است. جستجوی پیشرفته نیز به نحوی است که کاربران می توانند با ورود یک کلید واژه، به متن کامل مقررات مربوطه دسترسی پیدا کنند.