بعد از رسیدن قطار به پنج مرکز استان در دولت تدبیر و امید، حالا شمارش معکوس برای افتتاح ابرپروژه ریلی خواف- هرات و اتصال ریلی ایران و افغانستان به عنوان ششمین مرز ریلی کشور آغاز شده که توسعه افغانستان و افزایش قدرت ترانزیتی ایران را به دنبال دارد.
هفته گذشته ۵۰۰ تن بار سیمان توسط یک رام قطار باری از ایستگاه خواف به
ایستگاه روزنک در شهرستان غوریان استان هرات افغانستان منتقل شد. با انتقال
و ترانزیت آزمایشی بار از طریق خط آهن خواف - هرات به کشور افغانستان طی
هفته گذشته با موفقیت انجام شد و حالا همه چیز برای آغاز افتتاح رسمی پروژه
ریلی خواف- هرات فراهم است.
اهمیت اتصال راه آهن ایران به افغانستان
راه آهن خواف-هرات برای افغانستان توسعه می آورد و برای ایران مساوی با افزایش ارزآوری و قدرت ترانزیتی است.
افغانستان به احداث راه آهن هرات- خواف بعنوان بخشی از یک طرح منطقه‌ای و
تحقق رویاهای خود برای مبدل شدن به چهار راه ترانزیت و توسعه پایدار می
نگرد و ایران به عنوان عامل اصلی تحقق رویای دیرینه افغانستان حالا
می‌تواند شرق کشور را برای اتصال ریل به معادن و منابع صادراتی خود متحول
کند.
ایران و افغانستان برای توسعه اقتصادی به شدت به این مسیر نیازمند
هستند، زیرا افغانستان اکنون یک کشور وارداتی است و ایران نیز به صادرات
تولیدات خود به افغانستان و کشورهای آسیای میانه نیاز دارد. در این
میان افغانستان کوتاه ترین مسیر برای رسیدن به این هدف به شمار می رود.
همچنین در افغانستان اکنون چشم‌ها به افتتاح و انتقال کالا و مسافر در
مسیر راه آهن هرات- خواف دوخته شده است، از اتاق تجارت، وزارت صنعت و
تجارت، بازرگانان، اقتصاد دانان و سیاست مداران همه و همه این طرح را به
سود افغانستان، ایران و کشورهای منطقه می دانند و ایران با کمکی که برای
ساخت این مسیر ریلی به افغانستان داشت یکبار دیگر همت خود را در توسعه
مرزهای ریلی و تقریت روابط دوجانبه با همسایه همزبان خود نشان داد.
ویژگی‌های پروژه ریلی خواف- هرات
راه آهن آهن خواف - هرات که اجرای آن اوایل دهه ۱۳۸۰ آغاز شد یکی از
پروژه های جهش تولید در بخش ریلی است که تا چند روز دیگر با حضور روسای
جمهوری دو کشور ایران و افغانستان بطور رسمی مورد بهره‌برداری قرار
می‌گیرد.
جمهوری اسلامی ایران برای طراحی، ساخت و اجرای راه‌آهن خواف - هرات
تاکنون بر اساس نرخ روز حدود ۲۰ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری کرده است.
۷۸ کیلومتر این مسیر در خاک کشورمان و حدود ۶۰ کیلومتر آن در خاک
افغانستان است و با افتتاح این مسیر ریلی، افغانستان از طریق شبکه ریلی
ایران به همه بنادر جنوبی متصل می‌شود ضمن این که قرار است این خط ریلی پس
از هرات به مزار شریف و در نهایت ازبکستان متصل شود که باعث می شود ارتباط
راه آهن ایران از این طریق با ازبکستان و پس از آن چین برقرار شود.
۹۳۶ کیلومتر مرز مشترک ایران و افغانستان یکی از دلایل احداث این خط
ریلی است و شهر های خواف و هرات در این پروژه ریلی جایگاه تاریخی، تجاری و
جغرافیایی بسیار مهمی دارند که با احداث این خط آهن رونق شهرهای دیگر مسیر
نیز فراهم خواهد شد.
از همین رو، راه آهن خواف- هرات را جاده ابریشم پیشرفته امروزی می دانند
زیرا این مسیر ریلی می تواند یکی از مقرون به صرفه ترین مسیرهای تجارت به
ویژه برای مبادلات کالای سنگین و فوق سنگین باشد.
این مسیر ریلی بین المللی ظرفیت ۱.۷ میلیون تن ترانزیت بار از کشورهای
حوزه cis و ترکیه و خلیج فارس را دارد و در عین حال حدود ۳ میلیون تن ظرفیت
حمل بار بین صادراتی و وارداتی برای این مسیر تعریف شده است.
مرزهای ریلی بین المللی ایران
پرونده افتتاحیه های دولت در بخش حمل و نقل ریلی اکنون به یکی از مهم
ترین و اقتصادی ترین مسیرها یعنی اتصال ریل ایران به افغانستان رسیده است.
مرزهای ریلی ایران با سایر کشورهای همجوار اکنون به سرخس، رازی، میرجاوه، جلفا و لطف آباد ختم می شود.
ایستگاه سرخس به عنوان ایستگاه مرزی راه آهن ایران با کشور ترکمنستان و
نقطه اتصال به شبکه ریلی کشور به کشورهای CIS (مستقل مشترک المنافع) در
فاصله ۱۰۴۶ کیلومتری تهران قرار دارد.
ایستگاه رازی به عنوان ایستگاه مرزی راه آهن ایران با کشور ترکیه در
فاصله ۹۶۰ کیلومتری تهران قرار دارد و ایستگاه همجوار این ایستگاه در خاک
ترکیه کاپیکوی (Kapikoy) است.
ایستگاه مرزی جلفا به عنوان
ایستگاه مرزی راه آهن ایران با جمهوری نخجوان در فاصله ۸۸۵ کیلومتری تهران
قرار دارد. حمل و نقل ریلی از طریق این مرز فعلاً به دلیل مناقشه بین
جمهوری آذربایجان و ارمنستان تا نخجوان، بر اساس کنوانسیون SMGS صورت می
پذیرد.
مرز لطف آباد در شمال شرقی کشور و استان خراسان شمالی واقع است. این
ایستگاه به شبکه ریلی کشور متصل نیست ولی خط عریض (۱۵۳۰mm) کشور ترکمنستان
به میزان ۱۵۰۰ متر از نقطه صفر مرزی به داخل کشور وارد شده است. از این
مرز حمل و نقل ترکیبی صورت می گیرد. حمل و نقل ریلی از این مرز تابع مقررات
SMGS است.
میرجاوه نیز پنجمین مرز ریلی کشور است. این مرز نقطه
اتصال شبکه ریلی کشور به پاکستان است. فاصله این ایستگاه تا تهران حدود
۱۶۵۴ کیلومتر است.