اما جدیدترین آمارهای گمرکی نشان می‌دهد که در آبان ماه نیز شاهد فاصله گرفتن واردات از صادرات بوده‌ایم و تراز تجاری آبان ماه معادل منفی ۸۲۴ میلیون دلار است. تراز تجاری هشت ماه منتهی به آبان۹۶ هم با توجه به حجم تجارت ۶۰ میلیارد و ۹۰۷ میلیون دلار در این مدت، ۳ میلیارد و ۹۳۱ میلیون دلاری است.
در هشت ماه اخیر چه گذشت؟
براساس آمار منتشر شده از سوی گمرک
ایران، ارزش واردات در هشت ماه منتهی به آبان سال ۹۶ معادل ۳۲ میلیارد و
۴۱۹ میلیون دلار بوده و به لحاظ وزنی نیز به ۲۳ میلیون و ۵۶۹ هزار تن رسیده
که هم به لحاظ ارزشی و هم به لحاظ وزنی رشد را تجربه کرده است. آنچه از آمارهای منتشر شده تجارت هشت ماه منتهی به آبان سال‌جاری برمی‌آید، میزان صادرات در این مدت هم از نظر وزن
و هم از نظر ارزش با افت روبه‌رو بوده است. به‌گونه‌ای‌که ۷۸ میلیون و ۸۱۲
هزار تن کالا به ارزش ۲۸ میلیارد و ۴۸۸ میلیون دلار را در کارنامه تجارت
خارجی به ثبت رسانده است.
این درحالی است که میزان واردات و صادرات در
مدت زمان مشابه سال گذشته یعنی هشت ماه منتهی به آبان سال ۹۵ حاکی از آن
است که ۲۱ میلیون و ۷۸۰ هزار تن کالا به ارزش ۲۷ میلیارد و ۵۸۵ میلیون دلار
به کشور وارد شده و در همین مدت زمان، ۸۵ میلیون و ۳۱۷ هزار تن کالا به
ارزش ۲۸ میلیارد و ۸۳۶ میلیون دلار صادر شده است. بنابراین در هشت ماه
منتهی به آبان سال‌جاری نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته در واردات شاهد
رشد بیش از ۸ درصدی در وزن و رشد حدود ۵/ ۱۷ درصدی در ارزش بوده‌ایم. اما
در صادرات با افت حدود ۸ درصدی در وزن و افت بیش‌از یک درصدی در ارزش مواجه
هستیم.
تجارت خارجی آبان ماه
تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که حجم تجارت
در آبان ماه امسال -یک ماهه- معادل ۸ میلیارد و ۳۸۰ میلیون دلار بوده که از
این میزان، ۴ میلیارد و ۶۰۲ میلیون دلار آن مربوط به واردات و ۳ میلیارد و
۷۷۸ میلیون دلار آن مربوط به صادرات است. تراز تجاری هشتمین ماه سال نیز
معادل منفی ۸۲۴ میلیون دلار است. همچنین در این ماه ۳ میلیون و ۶۳۷ هزار تن
کالا وارد و ۱۰ میلیون و ۷۵۴ هزار تن کالا صادر شده است. حال آنکه کارنامه
تجارت آبان ماه در سال گذشته بیانگر ارزش ۳ میلیارد و ۳۷۴ میلیون دلاری
واردات و ۳ میلیارد و ۵۷۹ میلیون دلاری صادرات است که حکایت از تراز تجاری
مثبت ۲۰۵ میلیون دلاری دارد.
اقلام عمده صادراتی
عمده‌ترین اقلام صادرشده در هشت ماه منتهی
به آبان سال ۹۶ به ترتیب شامل میعانات گازی به ارزش ۴ میلیارد و ۵۸۶ میلیون
دلار و سهم ارزشی بیش از ۱۶ درصد، پروپان مایع شده به ارزش ۸۹۷ میلیون
دلار و سهم ارزشی بیش از ۳ درصد، سایر روغن‌های سبک و فرآورده‌ها به جز بنزین
با ۷۶۴ میلیون دلار و سهم ارزشی حدود ۳ درصد، متانول با ۷۵۲ میلیون دلار و
سهم ارزشی حدود ۳ درصد و پلی‌اتیلن گرید فیلم به ارزش ۷۵۰ میلیون دلار و
سهم حدود یک درصد بوده است.
آمارها نشان می‌دهد صادرات سایر کالاها به
لحاظ ارزشی توانسته رشد داشته باشد. اما در بخش پتروشیمی و میعانات گازی هم
در وزن و هم در ارزش، نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته شاهد افت صادرات
بوده‌ایم. به‌گونه‌ای‌که در هشت ماه منتهی به آبان سال‌جاری ۱۷ میلیون و
۴۹۴ هزار تن محصولات پتروشیمی
به ارزش۸ میلیارد و ۶۲۹ میلیون دلار صادر شده و سهم وزنی آن از کل صادرات
در همین مدت زمان بیش‌از ۲۲ درصد و سهم ارزشی آن از کل صادرات بیش‌از ۳۰
درصد است. حال آنکه میزان صادرات همین گروه کالایی در مدت زمان مشابه سال
گذشته معادل ۲۰ میلیون و ۳۴۹ هزار تن به ارزش ۹ میلیارد و ۸۶ میلیون دلار
بوده است. بنابراین صدور این کالا از نظر وزنی با افت بیش از ۱۴ درصدی و از
نظر ارزشی با افت بیش از ۵ درصدی روبه‌رو بوده است. همچنین ۱۱ میلیون و
۶۸۹ هزار تن میعانات گازی به ارزش ۴میلیارد و ۵۸۶میلیون دلار در این مدت
زمان صادر شده؛ درحالی‌که وزن صادرات این کالا در مدت زمان مشابه سال گذشته
معادل ۱۱ میلیون و ۹۹۴ هزار تن و ارزش آن ۴ میلیارد و ۷۰۴ میلیون دلار
بوده است. بنابراین درصد تغییرات صدور آن نسبت به مدت زمان مشابه سال
گذشته، بیانگر افت حدود ۵/ ۲ درصد در وزن و ارزش است. براساس این گزارش، ۴۹
میلیون و ۶۲۹ هزار تن سایر کالاها به ارزش ۱۵ میلیارد و ۲۷۳ میلیون دلار
در هشت ماه منتهی به آبان سال‌جاری صادر شده که سهم وزنی آن از کل صادرات
حدود ۶۳ درصد و سهم ارزشی آن حدود ۵۴ درصد است. اما این گروه از کالاها
اگرچه مانند میعانات گازی و پتروشیمی، به لحاظ وزنی با افت صادرات روبه‌رو
بوده‌اند، اما برخلاف آنها به لحاظ ارزشی رشد داشته‌اند. چراکه در مدت زمان
مشابه سال گذشته، ۵۲ میلیون و ۹۷۵ هزار تن سایر کالاها به ارزش ۱۵ میلیارد
و ۴۶ میلیون دلار صادر شده است. بنابراین درصد تغییرات صدور این گروه از
کالاها حکایت از افت بیش از ۶ درصدی به لحاظ وزنی و رشد حدود ۵/ ۱ درصدی به
لحاظ ارزشی دارد.
مقصد کالاهای ایران کجاست؟
چین، عراق، امارات متحده عربی، کره جنوبی و افغانستان
بازارهایی هستند که بیشترین کالاهای ایرانی را در خود جای می‌دهند. براساس
گزارش پیش‌رو، در هشت ماه منتهی به آبان سال‌جاری، صادرکنندگان
توانسته‌اند ۲۱ میلیون و ۶۰۸ هزار تن کالا را به ارزش ۵ میلیارد و ۷۴۸
میلیون دلار به چین صادر کنند. سهم صادرات به این کشور از کل صادرات ما، از
نظر وزنی بیش از ۲۷ درصد و از نظر ارزشی بیش از ۲۰ درصد است. آمار تجارت
خارجی در مدت زمان مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که ۲۲ میلیون و ۱۶۶ هزار تن
کالای ایرانی به ارزش ۵ میلیارد و ۶۴ میلیون دلار به چین
صادر شده است. بنابراین تجارت با این کشور که نخستین شریک تجاری ایران
است، حدود ۵/ ۲ درصد در وزن افت داشته اما حدود ۵/ ۱۳ درصد رشد ارزشی را
ثبت کرده است.
عراق دومین مقصد صادراتی ایران است که در
هشت ماه منتهی به آبان سال‌جاری، ۸ میلیون و ۴۸۴ هزار تن کالای ایرانی به
ارزش ۴ میلیارد و ۳۵۱ میلیون دلار به این کشور صادر شده است. اگرچه صدور
کالا به این کشور همجوار فراز و فرودهای زیادی را به لحاظ مقررات دارد و
صادرکنندگان را دچار مشکل می‌کند، اما آمارها نشان می‌دهد که در مدت زمان
مذکور نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، شاهد رشد ارزشی صدور کالا به عراق
بوده‌ایم. صادرکنندگان در مدت زمان مشابه سال گذشته توانسته بودند ۹
میلیون و ۸۶۹ هزار تن کالا را به ارزش ۴ میلیارد و ۸۴ میلیون دلار به این
کشور صادر کنند. بنابراین با توجه به عملکرد صدور کالا به عراق
در سال گذشته، به لحاظ وزنی بیش از ۱۴ درصد افت و به لحاظ ارزشی حدود ۵/ ۶
درصد رشد، در آمار هشت ماه منتهی به آبان سال‌جاری ثبت شده است.
صادرات ۱۱ میلیون و ۲۱۳ هزار تن کالای
ایرانی با ارزش ۳ میلیارد و ۸۹۳ میلیون دلار، کارنامه صادرکنندگان به
امارات است. آنها توانسته‌اند بیش از ۱۴ درصد از سهم وزنی و حدود ۱۴ درصد
سهم ارزشی کل صادرات را به این بازار اختصاص دهند. با توجه به اینکه در مدت
زمان مشابه سال گذشته ۱۱ میلیون و ۹۶۱ هزار تن کالا به ارزش ۴ میلیارد و
۷۸۹ میلیون دلار به امارات صادر شده بود، آمارها حاکی از افت بیش از ۶
درصدی در وزن و افت حدود ۱۹ درصدی در ارزش صدور کالا به سومین مقصد عمده
صادراتی ما است. رشد ارزشی و رشد وزنی صادرات به کره جنوبی در هشت ماه
منتهی به آبان سال‌جاری، این کشور را نیز در زمره عمده مقاصد صادراتی ایران
قرار داده است. صادرکنندگان توانسته‌اند در این مدت، ۶ میلیون و ۶۵۲ هزار
تن کالای ایرانی را به ارزش ۲ میلیارد و ۷۴۷ میلیون دلار به کره جنوبی صادر
کنند و سهم ارزشی این بازار را به حدود ۱۰ درصد و سهم وزنی آن را به بیش
از ۸ درصد برسانند. حاصل عملکرد صادرکنندگان در مدت زمان مشابه سال گذشته
حاکی از صدور ۴ میلیون و ۹۶۶ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۱۴۴ میلیون
دلار به مقصد کره‌جنوبی بوده است. با توجه به این امر، رشد وزنی حدود ۳۴
درصد و رشد ارزشی بیش از ۲۸ درصد حاصل صادرات به این کشور است. افغانستان
نیز از دیگر کشورهای همجوار ایران است که فعالان اقتصادی توانسته‌اند ۳
میلیون و ۹۸۶هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۸۴۹ میلیون دلار به این
کشور صادرات داشته باشند و سهم ارزشی بیش از ۶ درصد و سهم وزنی بیش از ۵
درصد از کل صادرات کالا را به این کشور اختصاص دهند. همچنین کارنامه صادرات
ایران به افغانستان نشان از رشد وزنی و رشد ارزشی صدور کالا به این کشور
در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته دارد. صادرات ۳ میلیون و ۲۵۴ هزار
تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۶۴۹ میلیون دلار، در مدت زمان مشابه سال
گذشته، موجب شده تا رشد حدود ۵/ ۲۲ درصد در وزن و رشد بیش از ۱۲ درصد در
ارزش صادرات امسال به این کشور در کارنامه تجارت خارجی کشور ثبت شود. این
گزارش می‌افزاید: متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۳۶۱ دلار بوده که نسبت به
مدت زمان مشابه سال قبل حدود ۶۱ درصد افزایش داشته است.
اقلام عمده وارداتی
اقلام عمده وارداتی در هشت ماه سال‌جاری نیز به ترتیب شامل برنج
به ارزش یک میلیارد و ۶ میلیون دلار و سهم بیش از ۳ درصد، ذرت دامی به
ارزش ۹۸۰ میلیون دلار و سهم ارزشی بیش از ۳ درصد، قطعات منفصله برای تولید
خودروی سواری به ارزش ۹۷۲ میلیون دلار و سهم ارزشی ۳ درصد، لوبیای سویا با
۶۶۹ میلیون دلار و سهم ارزشی حدود ۳ درصد و وسایل نقلیه
موتوری با حجم سیلندر ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی سی به ارزش ۶۴۳ میلیون دلار و سهم
ارزشی حدود ۲ درصد بوده است. در کانال تلگرامی گمرک ایران در مورد واردات
برنج چنین نوشته شده است: واردات برنج در این مدت با مجوز تعاونی‌های مرزنشین صورت گرفته است.
کشورهای عمده طرف معامله ایران
واردکنندگان ایرانی ۳ میلیون و ۵۶ هزار تن
کالای چینی را به ارزش ۷ میلیارد و ۹۵۱ میلیون دلار به ایران وارد کرده‌اند
و توانسته‌اند سهم وزنی بیش از ۱۳ درصد و سهم ارزشی حدود ۵/ ۲۳ درصدی را
از کل واردات در هشت ماه منتهی به آبان سال‌جاری به چینی‌ها اختصاص دهند.
واردات از این کشور نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته هم به لحاظ وزنی رشد
حدود ۶ درصدی را تجربه کرده و هم به لحاظ ارزشی با رشد بیش از ۲۲ درصد
روبه‌رو بوده است. ارزش واردات از امارات‌متحده عربی در مدت زمان مذکور ۵
میلیارد و ۷۴۹ میلیون دلار بوده و وزن کالای وارداتی از این کشور ۳ میلیون و
۶۵۰ هزار تن است که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، افت وزنی بیش‌از یک
درصد و رشد ارزشی حدود ۵/ ۲۲ درصد را نشان می‌دهد. ترکیه
با ارزش واردات ۲ میلیارد و ۲۲۱ میلیون دلار سومین کشور طرف معامله ایران
است. این ارزش مربوط به واردات یک میلیون و ۳۷۹ هزار تن کالا از این کشور
همجوار در هشت ماه منتهی به آبان سال‌جاری است.
کارنامه واردات از این کشور نشان می‌دهد که
نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، هم به لحاظ وزن کالاهای وارداتی رشد
حدود ۲۵ درصد ثبت شده و هم به لحاظ ارزش با رشد حدود ۵/ ۲۵ درصد در واردات
از ترکیه روبه‌رو بوده‌ایم. کره جنوبی با ۲ میلیارد و ۱۶۴ میلیون دلار که
حاصل واردات ۹۷۸ هزار تن کالا است، در رده چهارم قرار دارد که نسبت به مدت
زمان مشابه سال گذشته رشد وزنی حدود ۴ درصد و افت ارزشی ۰۳/ ۰درصدی را
تجربه کرده است. آلمان
نیز با واردات ۵۲۹ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۷۹۲ میلیون دلار در
مدت یادشده، توانسته پنجمین جایگاه را به خود اختصاص دهد. رشد واردات حدود
۵/ ۲۸ درصدی به لحاظ وزنی و رشد بیش از ۲۰ درصدی به لحاظ ارزشی در هشت ماه
امسال نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته نیز در آمارهای جدید منتشر شده از
سوی گمرک ایران ثبت شده است. متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۱۳۷۵ دلار
بوده که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته حدود ۵/ ۸ درصد در ارزش دلاری
افزایش داشته است.
