تحلیل صنعت پتروشیمی

تنها ۶ درصد از انرژی مورد استفاده در دنیا در سال ۲۰۱۴ به عنوان خوراک وارد صنعت پتروشیمیایی شده است که با این سهم حداقلی در مصرف، در بین سایر حوزه های مصرف انرژی، سهم حداکثری را در تولید ارزش افزوده ایجاد کرده است. ارزش کل محصولات تولیدی در صنعت پتروشیمیایی دنیا چیزی در حدود ۳۲۰۰ میلیارد دلار تخمین زده می شود. وابستگی تمامی صنایع به محصولات پتروشیمیایی و همچنین تنوع بالای محصولات در این صنعت باعث شده است که کشورهای دنیا تمرکز ویژه ای به این بخش داشته باشند.

صنعت پتروشیمی در سال های اخیر متاثر از سیاست های جهانی شدن (Globalization) و همچنین ادغام زنجیره ­های تامین، تولید و فروش (Integration) بوده است. در واقع پراکندگی منابع تولید (مواد اولیه، سرمایه ­های انسانی و مالی، تکنولوژی) در مناطق مختلف دنیا، از یک سو و از سوی دیگر بلوغ کشورها و شرکت­ های بازیگر در عرصه صنعت پتروشیمی سبب شده است که در سال­ های اخیر همکاری­ های بین المللی بین کشورها و شرکت ­ها جهت دستیابی به مزیت مضاعف و تواما افزایش سهم بازار در دستور کار قرار گیرد. وب سایت مرکز مطالعات زنجیره ارزش معتقد است که عواملل متعددی صنعت پتروشیمی را تحت تاثیر خود قرار داده اند:

• توسعه تکنولوژی

• تجمیع زنجیره­ های تولید (Product Integration)

• اقتصاد مقیاس (Economies of Scale)

• اقتصاد تنوع

• قیمت نفت خام

• محیط زیست

• توسعه شِل­ های گازی (Shale Gas)

• بهره برداری حداکثری از منابع ذغال سنگ در کشور چین

• تولیدات منطقه ای (Regional Production)

شرکت­ های پتروشیمی بزرگ دنیا جهت توسعه پایدار، هر یک از متغیرهای فوق را به خوبی شناسایی و تجزیه و تحلیل می نمایند و اقدامات لازم را جهت برخورد فعال با هر یک از موارد فوق، در دستور کار خود قرار می دهند. به طور مثال هر یک از آنها جهت افزایش حاشیه سود و البته تضمین پایداری در تامین نهاده ­های تولید، اقدام به توسعه زنجیره­ ی ارزش محصولات  (Backward & Forward Integration) و همچنین توسعه ­ی همکاری با شرکت ­ها و کشورهای دارای منابع تولید نموده اند. به همین دلیل نیز مشاهده می شود بسیاری از شرکت ­های بزرگ و چند ملیتی که در اقصی نقاط جهان مجتمع­ های پتروشیمی مختلفی را تحت مالکیت خود داشته اند به منظور افزایش بهره وری و بازدهی تولید خود، اقدام به فروش این مجتمع ها و یا خرید سایر مجتمع ها با رویکرد ادغام زنجیره­ های تامین و تولید (ادغام عمودی و افقی) داشته اند.